Podobieństwa i różnice
Ponieważ produkty maja ze sobą konkurować, musza posiadać pewne cechy wspólne: zarówno Sony, jak i Palm działają na platformie (ARM), z tym ze Clie posiada procesor taktowany częstotliwością 200MHz, a Tungsten jedynie 144MHz.Różnica w prędkości jest wyraźnie odczuwalna. Obydwa palmtopy działają pod kontrolą systemu PalmOS5 i posiadają wbudowany system łączności bezprzewodowej w standardzie Bluetooth. Kolejną wspólną cechą jest ilość pamięci RAM (16MB, z czego w TT dostępnych jest 14, a w TG50 - tylko 11MB). I na tym podobieństwa się kończą.


Tungsten T (rozsunięty) i Clie TG50 z klapką na ekran (można ją zdjąć)


Tungsten T (zsunięty) i Clie TG50 

Obudowa
W obu urządzeniach obudowy zostały wykonane z wysokiej jakości materiałów. Nie jest to plastik, z którego robione są tańsze palmtopy, ale eleganckie aluminium. W przypadku Sony, inny odcień z przodu urządzenia, a inny, jaśniejszy, z tylu. Palm cały wykonany z aluminium w jednym odcieniu i - moim zdaniem - dzięki temu wygląda bardziej „profesjonalnie”.



Inna sprawa to wielkość obu urządzeń. Tungsten T po złożeniu jest po prostu maleńki, Clie jest za to tylko niewiele (kilka milimetrów) mniejszy od Palma IIIc, od którego dzieli go niemal 10 lat historii. Oczywiście, wszystko to za sprawa chowanego Graffiti w TT i pełnej klawiaturze w TG50.
W obudowie TG50 znajdują się 4 diody LED informujące o:
- statusie Bluetooth (gdy nie świeci - BT jest wyłączony, gdy miga - jest włączony, gdy świeci ciągłym światłem - trwa transmisja danych),
- poziomie naładowania baterii i alarmy,
- o nagrywaniu dźwięku.
- Dioda znajdująca się obok gniazda MemoryStick informuje o korzystaniu przez system z karty.
W przypadku Tungstena, jedyna informacja, jaka przekazuje nam dioda jest stopień naładowania baterii i alarmy. Szkoda, ze firma Palm nie dodała diody informującej o statusie BT.

Przyciski
O tym, w przypadku TG50 można powiedzieć dużo... A to za sprawa pełnej klawiatury QWERTY. Wyposażony w 4 standardowe, 2 przewijające, 2 pełniące podwójna funkcje(zastępujący domek i menu oraz wywołujący Graffiti i szukanie), przycisk Rec (nagrywanie dźwięku), Back (powrót do poprzedniego menu) , Jog Dial oraz 43-przyciskową podświetlaną klawiaturkę kciukowa, która pozwala, przynajmniej teoretycznie, na wygodne i szybkie wprowadzanie danych. Teoretycznie, bo może i jest szybkie, ale na pewno nie wygodne. Klawisze są maleńkie i naprawdę trudno jest trafić w ten odpowiedni. Co gorsza, działają wyjątkowo ciężko i trzeba używać sporo siły, aby je naciskać. Tungsten pod tym względem to typowy przedstawiciel urządzeń firmy Palm. Nieposiadający klawiatury, a jedynie 11 klawiszy: włącznik, dyktafon, 4 standardowe uruchamiające aplikacje i 5-kierunkowy D-Pad. Dane wprowadza się za pomocą Graffiti albo klawiatury ekranowej.
Wygoda obu rozwiązań to sprawa dyskusyjna i każdy musi się zastanowić, które rozwiązanie woli. Ja osobiście wolę kupić rozkładaną pełnowymiarowa klawiaturę i nie męczyć się ani z kciukowa, ani z Graffiti.
W Clie mamy do dyspozycji Jog-Dial. Miałem kiedyś telefon komórkowy firmy Sony wyposażony w to rozwiązanie i muszę przyznać, że jest ono bardzo wygodne. Można na przykład jadąc autobusem trzymając się jedną ręką poręczy, druga obsługiwać urządzenie, uruchamiać aplikacje, przewijać książki elektroniczne itp. W Launcherze naciśnięcie Jog-Diala powoduje uruchomienie programu, a naciśnięcie znajdującego się pod nim przycisku Back - powrót do Launchera. Wygodne, nieprawdaż?

Wyświetlacze
Kiedy przesiadłem się z Palma IIIc na Tungstena, jasność wyświetlacza przy najmniejszym podświetleniu była dla mnie porażająca. Nie wspomnę tu o ekranach zastosowanych w Zire71 i Tungstenie C, bo nie one są obiektem testu. Wyświetlacz TG50 jest po prostu idealny! Barwy są dobrze odwzorowane, a nawet przy najmniejszym podświetleniu jest jaśniejszy niż zastosowany w TT. Dodatkowo, ekran Tungstena jest nieco cieplejszy, gdyż przy bezpośrednim porównaniu, jego obraz jest lekko czerwonawy. Wadą wyświetlacza Palma wada są widoczne linie siatki oddzielające poszczególne piksele

Możliwości multimedialne
Tutaj firma Sony znowu się popisała dodając do palmtopa oprogramowanie do odtwarzania plików audio (Audio Player) i wideo (Movie Play). Jakość dźwięku jest dobra. Całość psuje niezbyt trafne umiejscowienie głośniczka, który znajduje się z tylu urządzenia, co powoduje tłumienie dźwięku podczas trzymania w ręce, etui lub leżenia na stole. Na dodatek Clie ma wyraźne problemy z dekodowanie plików MP3 o zmiennym współczynniku bitrate.


Niefortunne umiejscowienie głośnika i slotu na rysik

W przypadku Tungstena, początkowo (tzn. gdy zaczęto go sprzedawać) istniały pewne problemy z odtwarzaniem plików MP3 o zadawalającej jakości, jednak po instalacji odpowiedniego patcha problem nie występuje. Głośniczek znajduje się z przodu i jest naprawdę wysokiej jakości. Bije przy tym produkt Sony głośnością odtwarzania na głowę. Test muzyczny został przeprowadzony przy pomocy zestawu kilku empetrójek o bitrate 128 kb/s oraz o zmiennym bitrate, zakodowanych przy pomocy Lame Encoder'a i jakości ustawionej na High.
Odtwarzacza filmów w wydaniu Sony nie mogłem przetestować z przyczyn od siebie niezależnych, ale sprawdziłem, czy działa program MMPlayer (odtwarzacz wielu formatów, m.in. DivX). Na TT działał bardzo dobrze, pokazując do 40 klatek na sekundę. Na Clie program odmówił uruchomienia się.

Szybkości działania
Testy zostały przeprowadzone za pomocą 2 aplikacji i za każdym razem wynik był ten sam: mocny procesor Sony spowodował, ze w teście programu Speedy 2.6 otrzymał 2941 punkty, przy 1563 punktach otrzymanych przez TT. Drugi program - PalmBench, wskazał następujące wyniki dla Sony:
Arithmetics: 314%
Heap Management: 233%
Data access: 1025%
Graphics: 688%

I następujące dla Palma:
Arithmetics: 161%
Heap Management: 147%
Data access: 307%
Graphics: 322%
Wyniki programu PalmBench odnoszą się do Palma m500, którego wyniki stanowią 100%.

Klawiaturka vs. Graffiti
Przyznaję od razu, że jestem konserwatystą i niechętnie podszedłem do rozwiązania, jakim jest klawiatura kciukowa. Moje obawy okazały się słuszne i, mimo ze wpisywanie danych było dużo szybsze niż przez Graffiti, to na pewno nie należało do wygodnych. Dodatkowo, aby wprowadzać liczby i inne znaki, należy nacisnąć przycisk z niebieska lub czerwona kreska i dopiero zadany znak. Inna wada są twarde klawisze o krótkim, choć wyczuwalnym, skoku. Po paru minutach pisania zaczynają boleć palce...
Jak wszystko, również i klawiatura kciukowa ma swoich zagorzałych zwolenników, jak i przeciwników. Jednak po napisaniu tego tekstu za pomocą Clie, mogę bez wahania powiedzieć, ze jestem zwolennikiem Graffiti.



Rysiki
Zdecydowanie nie podobał mi się rysik dołączony do Clie. Nie dość, że wyjmuje się go ze slotu od dołu, to jeszcze jest cienki i mało pewnie leży w dłoni. Nie wiadomo, czemu firma Sony zastosowała rozkręcany rysik, skoro przycisk seretu można nacisnąć jego końcówką.


Rysiki: po lewej od Tungstena T, po prawej od Clie TG50Wbudowane aplikacje
Tutaj firmie Palm należy się nagana. Od kilku lat, we wszystkich Palmach znajdziemy te same, prawie niezmienione aplikacje. Parę nowości znajdziemy na dołączonej płycie Essentials CD. Zupełne inne podejście do klienta prezentują japończycy. Z pierwotnych aplikacji pozostawili tylko Date Book, To Do, Memo, Hot Sync, Card Info oraz aplety Prefs i Security. A oto aplikacje, które zostały wbudowane w system i - co ważne - nie trzeba za ich używanie płacić już ani grosza:

- CLIE Launcher - to, co się pierwsze rzuca w oczy to zmieniony launcher. Jest on przystosowany do przewijania za pomocą Jod-Diala. Rozwiązanie jest o tyle wygodne, że wszystkie opcje są „na wierzchu” (mam na myśli funkcję Beam, Info i usuwanie, do których wywołania nie trzeba już otwierać menu). Po lewej stronie, poniżej kategorii, znajdują się skróty do 12 ulubionych programów. Dla zwolenników „normalnego” launchera jest możliwość przełączenia w widok standardowy.



- Address - książka adresowa w nowym wydaniu. Najciekawszą innowacją jest możliwość przypisania zdjęcia do kontaktu.


- AudioPlayer - odtwarzacz plików muzycznych. Ma problemy z plikami MP3 o zmiennym współczynniku bitrate



- CLIE Album - album fotograficzny w palmtopie. Właściwie, albumów może być wiele. Każdy jest opatrzony nazwą i datą utworzenia. Można korzystać z szablonów.

- CLIE Memo - odpowiednik Palmowskiego NotePada - czyli notatnika graficznego. Bardziej rozbudowany od pierwowzoru. Notatki mogą być 3-kolorowe. Bardzo przydatną funkcją jest pokazywanie miniaturek w widoku listy notatek.



- CLIE RMC - pilot zdalnego sterowania z predefiniowaną listą producentów i sprzętu. Obsługuje telewizory, odtwarzacze DVD i zestawy HiFi najpopularniejszych producentów.



- CLIE Viewer - przeglądarka plików graficznych znajdujących się w pamięci palmtopa oraz na karcie MemoryStick. Obrazki można przesyłać przez email, Bluetooth, SMS oraz przez IrDA. Możliwy jest obrót, a nawet wydruk żądanego zdjęcia!



- FlashPlayer - odtwarzacz multimedialnych animacji w formacie MacromediaFlash.

- MoviePlay - odtwarzacz filmów. Jego funkcjonalności nie udało mi się, niestety, sprawdzić.

- Photo Editor - bardzo ciekawy program. Za jego pomocą można trochę podretuszować zdjęcia np. z aparatu cyfrowego Sony.

- PhotoStand - to elektroniczna ramka na zdjęcia. Możliwe jest takie ustawienie programu, aby zdjęcia zmieniały się co pewien czas.

- Voice Rec - cyfrowy dyktafon. Możliwa jest regulacja czułości mikrofonu w przedziale Low-High. Przy wysokiej czułości, Sony słyszy każdy szept. Jednak kompresja jest kiepska i można nagrywać na 32-megabajtową kartę tylko przez 46 minut, podczas, gdy w Tungstenie czas ten wynosi 131 minut przy podobnej jakości dźwięku.

- CLIE Files - menedżer plików pozwalający w wygodny sposób przesuwać pliki między kartą pamięci i pamięcią wewnętrzną palmtopa.



- MS Backup - program do wykonywania kopii zapasowej na karcie MemoryStick . Maksymalnie można zapisać 5 kopii.



- MS Import - program służy do przenoszenia danych między komputerem PC z systemem windows), a kartą MS. Po uruchomieniu programu i podłączeniu palmtopa do komputera, w systemie pojawia się kolejny dysk, na który można kopiować dane.

- SoundUtl - zarządzanie dźwiękami systemowymi.

- Picsel View - ten program zostawiłem na deser, gdyż o nim samym można byłoby napisać cały artykuł. Jest to aplikacja po prostu niezbędna. Pozwala ona na przeglądanie plików w formatach: txt, html, jpg, bmp, png, gif, Microsoft Word (do wersji XP!), Microsoft Excel, PowerPoint oraz PDF - Aprobat Reader. Jest to najbardziej uniwersalne narzędzie do podglądu plików na platformę PalmOS, z jakim się spotkałem. Po zapisaniu plików w oryginalnym formacie na karcie MemoryStick, można je przeglądać praktycznie wszędzie. Wygoda tego rozwiązania jest ogromna. Prawdę powiedziawszy jest to jedyny powód, dla którego bez wahania zamieniłbym mojego Tungstena T na Clie TG50 (przebolałbym nawet tę klawiaturę ;-). Niestety nie ma możliwości „wyciągnięcia” programu z pamięci ROM Clie i uruchomienia na innym palmtopie. Program się po prostu nie uruchomi. Wielka szkoda, że nie istnieje żadne (choćby komercyjne) rozwiązanie tego typu dla palmtopów innych marek.

 

Bluetooth
Testy „zasięgowe” przeprowadziłem na zasadzie „Czy mnie widzisz?”, tzn. przez wyszukiwanie dostępnych urządzeń za pomocą jednego z palmtopów. Gdy urządzenia się widziały, przesuwałem się o kilka centymetrów do tyłu, aż znalazłem miejsce, gdzie sygnał stawał się zbyt słaby, aby nawiązać łączność. Komunikacja była utrzymywana do 8 metrów w terenie otwartym. Gdy próbowałem skorzystać z Bluetootha do synchronizacji z komputerem, zasięg wynosił tylko 3 metry (to za sprawą modułu BT firmy Mitsumi, który jest umieszczony w polu silnego promieniowania pod monitorem CRT. Po wyłączeniu monitora, zasięg wzrasta do około 5 metrów, ale nadal jest zakłócany przez inne urządzenia). Nie udało mi się zmusić urządzeń do komunikacji za pomocą programów BlueChat i BlueBoard. Palm i Sony za nic nie chciały nawiązać połączenia, podczas gdy wysyłanie plików przez BT działało bez problemów.
Bardzo wygodną funkcją jest Allow WakeUp, która pozwala na automatyczne włączenie palmtopa, np. gdy ktoś chce nam wysłać wizytówkę. Oczywiście aktywność tej funkcji powoduje wzmożenie apetytu urządzenia na energię - coś za coś.

Baterie
Przeprowadzony za pomocą programu Palm Bench 1.0 test baterii wykazał, że Clie TG50 potrafi działać non-stop (przy wyłączonym module Bluetooth i najniższym podświetleniu) 8 godzi i 32 minuty. Nie jest to wynik powalający (stare, dobre IIIc wytrzymuje ponad 11 godzin!), ale jest całkiem przyzwoity. Gorzej jest w przypadku Tungstena. Jego bateria pozwala na pracę przez jedynie 4 godziny i 45 minut. To zdecydowanie zbyt krótko!

Podsumowanie
Każdy, kto chce kupić jeden z tych modeli, musi się zastanowić, co będzie dla niego wygodniejsze. Jeśli posiadasz aparat cyfrowy działający na karty SD/MMC to zdecydowanie lepiej kupić Tungstena T. Jeśli nie lubisz Graffiti, lepszym wyborem będzie Clie TG50. Ale dobrze się zastanów, bo może się okazać, że po 2 dniach z Clie, że podobnie jak ja, znienawidzisz klawiaturę i będziesz tęsknił za rysikiem. TG50 ma lepszy wyświetlacz i oprogramowanie, ale za to ma problemy z muzyką w formacie MP3 i nie odtworzy filmów w DivX.

Model	Sony ClieTG50	Palm Tungsten T
Wymiary	127 x 73 x 13mm	102 (122, gdy rozłożony) x 76 x 15 mm
Masa	176 g	159 g
Procesor	Intel XScale 200MHz	Texas Instruments OMAP 1510 144MHz
Pamięć ROM / RAM	8MB / 16MB (11MB dostępne dla użytkownika)	8MB / 16MB (14MB dostępne dla użytkownika)
Gniazda rozszerzeń	MemoryStick	SD/MMC (SDIO)
Komunikacja	IrDA,Bluetooth
Alarm wibracyjny	nie	tak
System operacyjny	PalmOS 5
Rozdzielczość	Hi-Res (320x320)	Double Density (320x320)
Wprowadzanie danych	Klawiatura kciukowa, Graffiti.	Graffiti, klawiatura ekranowa

 
Serdecznie dziękujemy firmie Palmtops Experts za wypożyczenie palmtopa Sony Clie TG50 oraz karty MemoryStick firmy Pretec, dzięki której mogliśmy przetestować funkcje multimedialne palmtopa.